HET STILLE PAND

ROSE VANDEWALLE

BIBLIOGRAFIE

Eline Rausenberger (1944) is een Belgische kunstenaar die opgroeide in een Antwerps kunstenaarsmilieu. Haar werk zit verspreid in diverse collecties in heel Europa, maar is de laatste jaren onterecht in de vergetelheid geraakt. Als dochter van de post-expressionistische kunstenaars Irène Battaille (1913 – 2012) en Georges (Georoy) Rausenberger (1906 – 1983), ging ze haar eigen weg. Hoewel haar moeder lesgaf aan de kunstacademie, volgde Eline geen specifieke schildersopleiding. Ze is een autodidacte die van jongs af aan gepassioneerd schilderde. Thuis werd ze aangemoedigd haar eigen weg te gaan, zodat niets haar spontaniteit in de weg zou staan. Misschien is het net dit wat haar werk zo verfrissend en aantrekkelijk maakt. Dat ze geen specifieke opleiding genoot, belette Eline niet om zichzelf op de kaart te zetten. In 1970 – Eline was toen 26 jaar – ontving ze samen met haar man Jacques Vandewalle een staatsbeurs voor een verblijf van één jaar in de Cité des Arts te Parijs. In 1971 behaalde ze de Eerste Prijs Vlaamse Schilderkunst (Antwerpen) en in 1975 ontving ze de Medaille van de Europese Schilderskunstprijs. Eline is zowat picturaal verslaggever van het eigen leven. Al wat ze schilderde, heeft ze meegemaakt. Zoals haar schoonzus Rose Vandewalle het ooit omschreef, was schilderen voor Eline Rausenberger een andere manier van schrijven. Haar oeuvre is als het ware een autobiografie. Het werk van Eline kan men, ondanks de beproevingen die er zijn geweest, bekijken als een hulde, een lofzang aan het leven. Het volstaat haar werk van dichtbij te bekijken om de magie ervan te ondergaan. Eline’s werk fungeert als een tijdsdocument. Plekken in Antwerpen worden haarfijn tot leven geroepen zoals zij ze kende en zoals wij ze vandaag nog steeds beleven. Ze geeft ze weer met een openheid en levensvreugde, als ode aan het leven. Het Antwerps Begijnhof, waar ze 23 jaar heeft gewoond, komt vaak terug in haar werk. Zo ook haar eigen interieur, demonstraties en cafés waar ze vaak zat, passeren de revue. Het zijn visuele weergaven van een vervlogen tijdgeest. Het is vooral de massa die haar interesseert, de gemeenschap als kleurrijke veelheid waarin elk individu in het geheel van betekenis is. Ze schildert groepen en mensen in openbare ruimtes van overal ter wereld. Elk individu wordt aandachtig en gedetailleerd weergegeven, soms wel met honderden personages op één en hetzelfde werk. Vaak staat Eline zelf als actor op haar schilderijen afgebeeld in gestreepte kledij. De sterkte van haar werk zit in die details. Ze dwingen ons te kijken voorbij het vanzelfsprekende. Eline daagt ons uit tijd en ruimte te nemen om te verstillen. Zelf is ze van nature stil en observerend en dit daar waar haar werk net sociale groepen en bijeenkomsten tot leven roept. Mogelijk is dit haar manier om op indirecte manier te participeren aan het leven. Je zou haar werk ‘naïef’ kunnen noemen, vanuit het gegeven dat ze zich niet conformeert naar de regels van de klassieke schilderkunst. Zelf houdt Eline Rausenberger niet zo van dit etiket. De vrijheid in haar werk wordt wellicht ook bepaald door de verschillende reizen die ze ondernam, samen met haar man. Een jeugddroom ging in vervulling toen Eline tussen 1987 en 1993 de kans kreeg om een paar keer een reis naar India te ondernemen. Iets wat resulteerde in een indrukwekkende reeks straatscènes, geïnspireerd door het dagdagelijkse leven in Bombay, Delhi, Benares en Calcutta. Sinds enkele jaren vertoeven Eline en Jacques in het Franse Caylus. In het najaar van 2023 is Sofie Van de Velde er Eline gaan opzoeken en heeft ze er de sfeer kunnen opsnuiven van Eline’s huis en de omgeving ervan. Bij deze gelegenheid werd Eline geïnterviewd. Aangaande haar werk vertelde ze het volgende: ‘Vroeger toen we nog in het Begijnhof van Antwerpen woonden, was mijn werk meer intiem. Ik heb altijd de sfeer willen weergeven van een bepaalde locatie die me geïntegreerd heeft (een café, een markt, een optreden enz.). Ja, er staan heel wat personages op mijn schilderijen. In mijn ogen is elk personage daarvan uniek, ook al gaat het om een menigte. Neem nu dat jazzfestival of één of ander café… zelf heb ik altijd iets gestreept aan, zoals dat kleedje op het schilderij ‘Den Engel’. In die tijd was ik nog erg jong’, voegt ze eraan toe. Eline gebruikte zelden of nooit een schildersezel. Ze legde haar doek, paneel of vel papier op tafel en keek er bovenaf op neer. Het is niet één of andere kunstopleiding en ook niet de artistieke invloed van haar ouders die van haar op 18-jarige leeftijd een beloftevolle kunstenares heeft gemaakt. Het is vooral te danken aan haar eigen unieke stijl, haar passie en een flinke brok volharding om de eigen intuïtie te volgen. Haar talent om herinneringen zo gedetailleerd en poëtisch weer te geven, was in haar beginjaren weinig mensen ontgaan. Haar eigen ding blijven doen, weg van de modetendensen, maakte van Eline Rausenberger al op jonge leeftijd interessant als kunstenares. Het hoeft niet gezegd dat je hier pit voor nodig hebt – zeker in de context van de tijdgeest. Helaas is de belangstelling voor het werk van Eline met de jaren afgezwakt. Misschien kan dit te wijten zijn aan de moeilijke periode die de schilderkunst heeft doorstaan, of is het te wijten aan het vroegere tekort aan vrouwelijke kunsthistorici en -critici? Wat vast staat, is dat Elines werk sinds 1997 niet meer aan het Belgisch publiek getoond is geweest. Haar laatste tentoonstelling vond plaats in Frankrijk in 2007. “Mijn werken zijn een ode aan de materie, de schoonheid, het leven, ik ben blij dat ook een volgende generatie mijn werk mag verkennen”. - Eline Rausenberger Deze tekst van Rose Vandewalle in samenwerking met Sofie Van de Velde werd opgenomen in ‘Eline Rausenberger’, een kunstboek uitgegeven door  Gallery Sofie Van de Velde. Lees  hier het persartikel van Frank Heirman in Gazet van Antwerpen.